Böbreküstü bezi
Böbreküstü bezi nerededir ve ne işe yarar ?
Böbreküstü bezi böbreğin üzerinde yer alan ve hormon üreten bezdir. Adrenal olarak da isimlandirilen böbreküstü bezlerinin dış ve iç olmak üzere iki katmanı vardır. Küçük olmakla birlikte vücud icin çok önemli hormonları salgilarlar. Bu hormonlar stres hormonu olan kortizon, su- tuz metabolizmasını kontrol eden aldosteron adı verilen hormon ve hafif kuvvetteki seks hormonlarıdır.
Böbreküstü bezinin hastalıkları nelerdir ?
- Addison hastalığı
- Primer aldosteronizm
- Cushing sendromu
- Feokromasitoma
Addison Hastalığı:
Böbreküstü bezinin yetersizliğidir. Çeşitli sebeplerle olabilir. Gelişmekte olan ülkelerde tüberküloz en sık sebepken, gelişmiş ülkelerde otoimmunite denilen vücudun bir çeşit kendine saldırısı sonucu böbreküstü bezi yetersiz hale gelir.
Adisson hastalarının % 20’si acile şok tablosunda başvuruken, % 80’i halsizlik, yorgunluk, tansiyon düşüklüğü, bulantı/ kusma, cild renginde koyulaşma ile başvururlar.
Böbreküstü bezinin yetersiz olduğu nasıl anlaşılır ?
Doktorunuz sizde böbreküstü bezi yetersizliği olduğunu düşünürse, sabah kortizol sevilesini isteyecektir. Buradaki seviyeye göre ACTH uyarı testi isteyebilir.
Addison hastalığının tedavisi nasıl yapılır ?
Kortizon ve gerekirse tuz tutmaya yarayan hormon olan fludrokortizon kullanarak yapılır. Kortizol hayatın devamı için mutlaka gereklidir. Stres durumlarında dozu arttırmak gerekir. Doz arttırımına rağmen mide bulantısı, kusma devam ederse mutlaka hekime başvurmak gerekir.